Even een les over de historie

Thee is, na water, de meest gedronken drank ter wereld. Dagelijks worden er meer dan 3 miljard kopjes thee geschonken. Dat betekent 3 miljard momenten van rust, reflectie, smaakvolle ervaringen, gesprekken en verbinding. Fascinerend, toch?

In deze tekst duiken we in de rijke geschiedenis van thee, delen we de belangrijkste momenten die deze iconische drank hebben gevormd, en laten we zien hoe thee niet alleen een drankje is, maar ook een cultureel fenomeen dat mensen samenbrengt en verbindt.

Waar komt thee vandaan?

Thee vindt zijn oorsprong in Zuidoost-Azië, met name in het gebied dat we vandaag de dag kennen als China. Volgens een oude legende maakte keizer Shennong, een groot voorstander van hygiëne, een onverwachte ontdekking. Zoals gebruikelijk kookte hij water om het te zuiveren. Op een dag, rond het jaar 2737 v.Chr., waaiden er bladeren van een nabijgelegen plant in zijn warme water. Tot zijn verbazing veranderde het water van kleur. Nieuwsgierig nam hij een slok en was direct verrast door de aangename smaak en de revitaliserende werking die hij voelde.

Deze toevallige ontdekking leidde tot experimenten met bladeren van andere planten om diverse smaken te ontdekken. Thee kreeg al snel een bijzondere status en werd niet alleen gewaardeerd om zijn smaak, maar ook om zijn vermeende geneeskrachtige eigenschappen. Het gebruik van thee verspreidde zich snel, en de Chinezen namen het serieus. Er werden boeken geschreven over de teelt, het bereiden van thee en de verschillende soorten die mogelijk waren. Thee groeide uit tot een waardevol bezit en werd zelfs ingezet als betaalmiddel. Voor veel Chinezen was thee niet zomaar een drank, maar een essentieel onderdeel van hun cultuur en economie.

Voor het eerst de grens over

Nadat thee een grote impact had gehad op de Chinese samenleving en het kweken, verwerken en drinken van thee zich verder had ontwikkeld, verspreidde thee zich uiteindelijk naar andere landen, en Japan was het eerste dat de drank omarmde.

In Japan werd thee al snel een belangrijk ritueel voor boeddhistische monniken. Zij gebruikten de drank tijdens hun meditaties om tot rust en bezinning te komen. Deze ‘thee-momenten’ zijn eigenlijk vergelijkbaar met het rustige moment voor jezelf dat veel mensen tegenwoordig nemen met een kopje thee, even weg van de drukte van de dag. Het is opmerkelijk hoe thee zulke rustgevende en reflectieve momenten kan creëren, nietwaar?

Toen de boeddhistische monniken hun geloof naar Japan brachten, namen zij ook de traditie van thee mee. Het werd voor het eerst geconsumeerd door Japanse priesters, die het vervolgens introduceerden bij de keizers, koningen en de adel. Thee werd al snel een exclusief drankje voor de hogere klassen in Japan. Dit stond in schril contrast met de situatie in China, waar thee oorspronkelijk een drank was voor het gewone volk en zelfs als valuta werd gebruikt. In Japan werd thee dus een luxeproduct, voornamelijk voor de aristocratie, terwijl het in China veel toegankelijker was voor iedereen.

Internationaal

Thee speelt een belangrijke rol in de geschiedenis van de internationale handel en heeft misschien zelfs bijgedragen aan het wereldwijde netwerk van producten die we vandaag de dag overal kunnen vinden. Het eerste schriftelijke bewijs van thee buiten Azië komt uit het jaar 879, toen een Arabische reiziger in zijn logboek beschreef hoe thee een van de belangrijkste producten in Azië was.

Enkele eeuwen later, in de 13e eeuw, schrijft de beroemde ontdekkingsreiziger Marco Polo over een nieuwe wet in China, de zogenaamde “Thee belasting.” Deze wet regelde de internationale handel in thee en gaf aan hoe belangrijk het product was geworden. In de vroege 17e eeuw waren het de Nederlanders die thee voor het eerst naar Europa brachten. Via schepen werd de thee uit China naar Amsterdam vervoerd, waar het drankje al snel populair werd. Frankrijk, Nederland en Engeland begonnen het al snel te omarmen.

De echte doorbraak van thee in Europa kwam echter toen Nederland het drankje introduceerde aan de Engelsen. Engeland had op dat moment veel koloniale bezittingen, wat ervoor zorgde dat thee zich snel verspreidde binnen het Britse rijk. Bijna al de thee die toen werd geconsumeerd, kwam nog uit China, wat het land een enorme economische macht gaf. China speelde daardoor een cruciale rol in de wereldhandel en genereerde aanzienlijke rijkdom.

Thee en oorlog

Thee, het drankje dat mensen verbindt, momenten van rust biedt en zelfs wordt toegeschreven aan medische voordelen, had een bijzondere rol in de Engelse samenleving. In Engeland werd thee van groot belang omdat het de bevolking een reden gaf om water te koken voordat het gedronken werd. Dit eenvoudige proces doodde veel bacteriën in het drinkwater en leidde tot een aanzienlijke daling in het aantal ziektes en sterfgevallen door besmet water.

In China had thee in die tijd bijna een monopoliepositie, wat in Engeland niet in goede aarde viel. Engeland wilde niet langer zijn staatskas blijven leegmaken voor Chinese thee, dus besloten ze oorlogen te voeren om de controle over de theehandel te krijgen. Uiteindelijk werd besloten om thee te verbouwen in Engelse kolonies waar het klimaat geschikt was voor de teelt van de plant. Zo werden theeplantages opgericht in India en Taiwan, dat destijds Engels bezit was. Dit zorgde ervoor dat thee nog belangrijker werd voor de Engelsen: nu ze zelf thee produceerden, hadden ze de verantwoordelijkheid om de thee wereldwijd te verkopen.

Deze veranderingen leidden ook tot de eerste vormen van grootschalige marketing, gericht op het stimuleren van de consumptie van thee. Het werd van groot belang voor de Engelse overheid om ervoor te zorgen dat het volk meer thee zou drinken, zodat de plantages en de theeproductie economisch rendabel zouden zijn.

Vrijheid

Overal ter wereld wordt thee gedronken, en de expansie van thee in de Engelse kolonies gaf de drank een belangrijk historisch moment. Dit gebeurde vooral tijdens de bevrijding van Amerika. Amerika was in die tijd een Engelse kolonie, en net als in andere kolonies werd er daar veel thee geconsumeerd. Thee werd vaak als een symbool van de macht van het Engelse koninkrijk gezien, aangezien het voornamelijk uit Engeland werd geïmporteerd.

De Amerikanen waren echter steeds minder bereid om te werken voor de Engelse kroon en belasting te betalen aan een land aan de andere kant van de oceaan. Het bekende incident, de Boston Tea Party, vond plaats als een symbolisch protest tegen deze situatie. Alle thee die net was aangekomen in de haven van Boston werd in de zee gegooid. Dit was een krachtig statement van de Amerikaanse kolonisten tegen de Engelse overheersing. Het moment was zo belangrijk dat de zee zwart kleurde van de thee, en het wordt vandaag de dag nog steeds beschouwd als het begin van de Amerikaanse onafhankelijkheid.

Deze gebeurtenis is een van de redenen waarom thee in Amerika minder populair is dan in andere delen van de wereld, en waarom koffie daar uiteindelijk de voorkeur kreeg.

Vandaag de dag

Vandaag de dag is thee nog steeds een drank die wereldwijd gedronken wordt en voor velen een waardevol moment van bezinning biedt. Het is een moment om bij te kletsen, even pauze te nemen en in de drukte van de dag stil te staan. Dit ritueel van rust en reflectie is niet veranderd sinds de oorsprong van thee, die begon in de achtertuin van keizer Shennong in China, en later werd voortgezet door boeddhistische monniken tijdens hun meditaties.

Thee is daarmee niet alleen een drank, maar een traditie die mensen over de hele wereld verbindt en hen helpt om even de hectiek van het dagelijks leven los te laten, precies zoals het duizenden jaren geleden werd ontdekt en beleefd.

Bekijk ons volledige assortiment

Philosotea is ontstaan uit passie voor thee, historie en het samenkomen bij elkaar.